Zapach i smak świeżego chleba to jedna z tych przyjemności, której trudno sobie odmówić. Niezależnie od kulinarnych upodobań. Niemniej – w ostatnich latach można zauważyć pewne pogorszenie się jakości wypieków. W piekarniach o długoletniej tradycji chleb drożeje i traci swój niepowtarzalny charakter, z kolei bochenki z supermarketów czy dyskontów często stanowią odmrażane półprodukty. W obliczu takiej alternatywy warto spróbować przygotować chleb samodzielnie. Tym bardziej, że nie jest to wcale trudne. Nie trzeba też zaopatrywać się w specjalistyczne sprzęty – wystarczy piekarnik, dobrze dobrana forma do pieczenia (np silikonowa czy stalowa) trochę dobrych chęci i podstawowe składniki. Upieczony własnoręcznie chleb z pewnością jest zdrowszą propozycją – zarówno dla alergików, jak i dla osób, które nie chcą spożywać żywności „wzbogaconej” o barwniki, konserwanty czy spulchniacze. Dodatkowo możemy przygotować chleb z każdego rodzaju mąki. Niewątpliwie zdrowy wybór będą stanowiły mąka pszenna razowa (typu 1800 lub 2000) lub żytnia – mniej oczyszczone od mąki, której używa się do produkcji tzw. białego pieczywa.

Jeśli mamy więcej czasu – warto pokusić się o przygotowanie chleba na zakwasie. W tym celu należy wyhodować zaczyn. Przepis obejmuje jedynie 2 ogólnodostępne składniki, ale konieczna jest systematyczność i cierpliwość. By przygotować zakwas potrzebujemy mąki żytniej (najlepiej razowej) oraz wody i naczynia. Pierwszego dnia w słoiku (najlepiej większym), mieszamy 1/2 szklanki wody i taką samą ilość mąki. Odstawiamy na całą dobę, następnie dodajemy 1/3 szklanki wody i 1/3 mąki i po raz kolejny mieszamy. Procedurę powtarzamy przez około tydzień (czasami wystarczy kilka dni). Zakwas jest gotowy do użycia, jeśli jego wierzch pokrywają lekkie pęcherzyki, a unoszący się wokół zapach jest kwaśny i dość intensywny. Już z takiego zaczynu można upiec chleb, jednak podstawowa zasada głosi, że im dłużej będziemy przygotowywać zakwas (dzieląc go oczywiście na kolejne części), tym mocniej wyrośnięty będzie bochenek powstały na jego bazie. Podstawowy, najprostszy przepis na chleb na zakwasie można oczywiście uzupełniać o ulubione dodatki – ziarna, a nawet orzechy czy suszone owoce. W pieczeniu obok cierpliwości i wyczucia proporcji istotną rolę odkrywa też kreatywność. By przygotować „bazowy” chleb na zakwasie: mieszamy po około 100 gram mąki i wody, oraz około 60 gram przygotowanego uprzednio zakwasu. Pozostawiamy miskę ze składnikami pod przykryciem ze ściereczki, na 8 godzin w ciepłym miejscu. Po upływie tego czasu możemy przystąpić do właściwej „produkcji” chleba. Powstały zaczyn łączymy z mąką (około 300 gramami) wodą (1,5 szklanki) oraz łyżeczką cukru, odrobiną soli oraz preferowanymi dodatkami (jeśli takie mamy). Komponenty mieszamy i po raz kolejny odstawiamy w foremce na kilka godzin (od 2 – 5). Nagrzewamy piekarnik do 230 stopni i wstawiamy do niego formę z chlebkiem. Po upływie kwadransa można zmniejszyć temperaturę – do 200 lub 180 stopni (w zależności od piekarnika), i piec przez kolejne 30 – 40 minut. Warto gotowy chleb pozostawić do ostygnięcia – nawet przez całą dobę. Bo jak wspominaliśmy – chleb na zakwasie wymaga cierpliwości.

Gdy zależy nam na wypieku w bardziej ekspresowej formie – dobrze jest sięgnąć po przepis na prosty chleb drożdżowy. Nie potrzeba tutaj używać zakwasu, a podstawowy przepis można modyfikować wedle swoich preferencji. Do mieszania składników polecamy wykorzystać najlepszej jakości misę ze stali nierdzewnej. By przygotować bochenek wystarczą następujące produkty: 0,5 kg mąki (pszennej, żytniej, lub obu, wymieszanych podług uznania), dwie małe torebki drożdży instant (suchych,

łącznie 14 g proszku), dwie płaskie łyżeczki soli i dwie pełne łyżeczki cukru, 400 ml ciepłej wody, tłuszcz do wysmarowania blachy a dodatkowo – składniki, którymi chcemy urozmaicić chleb (przyprawy, otręby, ziarna, płatki owsiane, suszone owoce – dowolnie). Drożdże mieszamy z wodą i odstawiamy, by się aktywowały. Następnie w osobnej misce mieszamy sypkie składniki. Do nich dodajemy wodę, a całość mieszamy – drewnianą łyżką bądź malakserem na niskich obrotach – do uzyskania jednolitej masy. Ciasto pozostawiamy do wyrośnięcia w misce na około pół godziny (w ciepłym miejscu, pod przykryciem z bawełnianej ściereczki). Piekarnik rozgrzewamy do 200 stopni C. Chleb piecze się od 45 – 60 minut.

Pieczenie chleba